Miejski Zarząd Dróg w Kielcach zaprasza do udziału w konsultacjach społecznych w związku z realizacją projektu pn. „Rewitalizacja zabytkowego śródmieścia Kielc – przebudowa Placu Wolności”. Na uwagi czekamy od 20.01 do 09.02.2025 r.

Konsultacje mają na celu zapoznanie mieszkańców z planowaną inwestycją oraz zebranie opinii i uwag koniecznych do wyboru optymalnych rozwiązań. Konsultacje dotyczą projektu koncepcyjnego opracowanego dla modernizacji Placu Wolności i bliskiego otoczenia.

O placu
Plac został zaprojektowany w końcu XIX wieku jako drugi rynek. Otrzymał wtedy nazwę Plac Bazarowy. Przez mieszkańców określany był mianem Bazarów. W 1873 roku firma pochodzącego z Chęcin Chaskiela Landuna, na zlecenie 3 tys. akcjonariuszy, wybudowała na nim hale targowe. Następnie wybrukowano nawierzchnię. W 1879 na placu znajdowały się 34 sklepy i 21 jatek. W 1896 roku plac został oświetlony, a hale wyremontowano. Do 1918 roku plac został w całości zabudowany, dzięki czemu stał się najdroższą częścią miasta. Po odzyskaniu niepodległości nazwę zmieniono na plac Wolności. Oprócz działalności handlowej organizowano tu również uroczystości patriotyczne m.in. z udziałem Józefa Piłsudskiego. W czasie okupacji niemieckiej nie wolno było używać nazwy Plac Wolności, dlatego plac określano mianem Rynku (Marktplatz). W 1949 roku zmieniono nazwę na Plac Obrońców Stalingradu. W latach 50. XX wieku miejsce zostało przebudowane, a konsekwencją była likwidacja funkcji targowej (handlowej). Plac stał się miejscem reprezentacyjnym, gdzie organizowane były liczne wydarzenia, również o charakterze państwowym. Po 1989 roku przywrócono nazwę plac Wolności, a we wschodniej części powstało kilkadziesiąt pawilonów handlowych. Wtedy też na plac wprowadzono możliwość parkowania pojazdów. 1 czerwca 2006 w XIX-wiecznym budynku przy placu Wolności 2 oficjalnie otwarto Muzeum Zabawek i Zabawy.
Z uwagi na historyczne znaczenie i walory urbanistyczno-krajobrazowe układ przestrzenny i ukształtowanie architektoniczne Placu Wolności wraz z wylotami ulic: Ewangelickiej, Hipotecznej, Mickiewicza, Słowackiego, Śniadeckich i Głowackiego, został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.

Dotychczasowe działania
Plac Wolności, jego funkcja i wygląd w ostatnich latach był przedmiotem licznych dyskusji wielu środowisk, w tym urzędników miejskich, radnych, architektów, przedsiębiorców czy samych mieszkańców Kielc. W 2014 roku Miasto Kielce ogłosiło konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej przebudowy placu Wolności w Kielcach wraz z budową parkingu podziemnego. Do udziału w postępowaniu dopuszczono 48 pracowni, z czego 17 złożyło prace. W lutym 2015 roku wyłoniono zwycięzcę. Była nim krakowska pracownia eM 4, a wybrana koncepcja stała się materiałem wyjściowym do konsultowanych obecnie rozwiązań. Przewidywany wówczas koszt realizacji wynosił 41 mln złotych. Kolejnym krokiem, który podjęto w 2016 roku było zlecenie opracowania projektu architektoniczno-budowlanego i wykonawczego. Prace nad nim ukończono w 2017 roku. Z uwagi na bardzo duży koszt realizacji przedsięwzięcia Miasto Kielce podjęło działania w kierunku pozyskania dofinansowania zewnętrznego. Brak odpowiednich programów z funduszy unijnych był podstawą decyzji o rozważeniu realizacji inwestycji w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Po analizie kosztów budowy oraz przyszłych rozliczeń, w tym zwrotu z inwestycji, ustalono jednak, że warunki cenowe za godzinę parkowania byłyby nieporównywalnie wyższe od obowiązujących wówczas stawek w Strefie Płatnego Parkowania. Ostatecznie odstąpiono od kontunuowania prac w tej formule.
Szansa na pozyskanie środków na realizację modernizacji Placu Wolności pojawiła się w momencie ogłoszenia tzw. nowej perspektywy unijnej na lata 2021-2027. Miasto Kielce (MZD) niezwłocznie podjęło rozmowy z Urzędem Marszałkowskim Województwa Świętokrzyskiego na temat możliwości otrzymania dofinansowania na inwestycje miejskie w tym modernizację Placu Wolności. Efektem licznych rozmów i negocjacji była zapowiedź naboru o dofinansowanie w trybie niekonkurencyjnym w ramach programu Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 Priorytet 6. Europejskie dla wspólnot lokalnych. Miasto na ten cel ma zagwarantowane środki w kwocie ponad 40 mln złotych.

Główne założenia projektu rewitalizacji
Głównym celem planowanej inwestycji jest rewitalizacja płyty placu Wolności oraz ulic okalających plac, a także ulicy Hipotecznej, Słowackiego i Ewangelickiej. Przewiduje się stworzenie wysokiej jakości przestrzeni publicznej poprzez uzyskanie reprezentacyjnego miejsca na imprezy masowe, stworzenie przyjaznej przestrzeni dla mieszkańców zachęcającej do integracji, odpoczynku, wartej odwiedzenia, stworzenie przestrzeni dla małej gastronomii.

Koncepcja funkcjonalności placu Wolności i okalających ulic
Koncepcja zakłada utworzenie na płycie placu 3 stref funkcjonalnych.

• część reprezentacyjna - zasadnicza część wzdłuż osi historycznej przeznaczona do uroczystości to płaska, niezabudowana przestrzeń, aby bez komplikacji umożliwić większe zgromadzenia, przedstawienia, inscenizacje.

• część wypoczynkowa po stronie północnej – tu plac przechodzi w strefę wypoczynku z miejscem zabaw dla dzieci na wolnym powietrzu. Tą część rozbudowano o amfiteatr wbudowany w skarpę, który niejako stanowi uzupełnienie części reprezentacyjnej, umożliwiając wzbogacenie wszelkich uroczystości o przedstawienia i występy zorganizowane. W części tej zaprojektowano również zieleń urządzoną. Zaprojektowano również budynek z toaletami, pomieszczeniem do pielęgnacji dzieci, a także osób z niepełnosprawnościami oraz oddzielną toaletę dla nich. W budynku mieścić się będzie także pomieszczenie techniczne, a przy elewacji zlokalizowane będzie miejsce do ładowania rowerów elektrycznych oraz defibrylator AED i kolumna SOS. Budynek zostanie wpisany pomiędzy skarpę a reprezentacyjne istniejące schody. Wejście budynku zostanie osłonięte przepierzeniem w postaci pergoli.

• część wypoczynkowa w strefie południowej placu - zaprojektowano tu miejsce wypoczynku wraz z wodą płynąca i fontanną, ławkami, kładką oraz zielenią.

Najwyższą dominantą placu pozostanie nadal pomnik Marszałka J. Piłsudskiego. Przy placu zostaną rozlokowane ławki i stojaki rowerowe. Elementem uzupełniającym przestrzeń Placu Wolności są okalające ulice, które również uzyskają nowy wygląd i częściowo charakter.

• ul. Hipoteczna – zaproponowano zmieniony charakter ulicy. Będzie to tzw. woonerf – miejsce, gdzie pierwszeństwo będzie miał ruch pieszych. Wszystkie posadzki będą równe, w jednym poziomie i bez wyniesień. Wzdłuż miejsca do przejazdu pojazdów (ruch jednokierunkowy w kierunku Placu Wolności) o szerokości 4,5 m projektuje się miejsca przewidziane pod wypoczynek w tym pod ogródki letnie. Przy skrzyżowaniu z ulicą Sienkiewicza ze względu na kompensację zjazdów zaprojektowano powierzchnię w formie niewielkiego placu do komunikacji z posesjami. Przy ulicy zostaną rozlokowane ławki i stojaki rowerowe,
• ul. Słowackiego - proponuje się jezdnie o szerokości 5 m ograniczoną obustronnymi krawężnikami. Zjazdy indywidualne zaprojektowano o szerokości dostosowanej do szerokości bram, nie mniejszej niż 3 m. W celu wyznaczenia przebiegu zjazdu zaprojektowano jego obramowanie z krawężnika granitowego zlicowanego z nawierzchnią chodnika. Po lewej stronie zaprojektowano miejsca postojowe o wymiarach 2,5x5 m oraz 2 miejsca dla osób z niepełnosprawnościami. Jezdnia zostanie wyposażona w obustronny chodnik. Przy skrzyżowaniu z ulicą Seminaryjską powstanie niewielki placyk – miejsce do odpoczynku i spotkań mieszkańców przyległych kamienic. Przy ulicy zostaną rozlokowane ławki i stojaki rowerowe,
• ul. Ewangelicka – ulica nadal będzie jednokierunkową. Od strony wschodniej zaprojektowano chodnik odseparowany wyniesionym krawężnikiem, od strony zachodniej krawężnik na poziomie pasa do parkowania. Po stronie wschodniej zaprojektowany niewielki zieleniec urozmaicający płytę ulicy.

Ulice staną się miejscami przyjaznymi, zachęcającymi do integracji mieszkańców. Priorytetem będzie ruch pieszy i rowerowy, powstaną zaaranżowane miejsca wypoczynku oraz zieleń urządzona.

Zieleń na Placu
Celem projektowym było także stworzyć kompozycję nie tyko ozdobną, ale przede wszystkim użytkowo–wypoczynkową, pełniącą różnorodne funkcje. To osiągnięto poprzez wykorzystanie elementów swobodnych i regularnych, stosując nowe techniki i materiały budowlane, nowoczesne techniki ogrodnicze, zestawiające budowle ogrodowe z bogactwem kompozycji składników przyrody ożywionej i nieożywionej, a także elementami antropogenicznymi. Starano się różnicować wysokościowo nasadzenia poszczególnych „kwater” i formować widoki w ten sposób, aby stopniowe wznoszenie się roślin pozwalało na ogarnięcie wzrokiem wszystkich części placu.
Zaprojektowano zielono-błękitną infrastrukturę, a w zieleńce wkomponowano ogrody deszczowe. Zaproponowana szata roślinna zapewnia wypoczynek – sprzyja relaksacji, poprawia samopoczucie, pobudza wszystkie zmysły poprzez zapach, kolor, dźwięk, fakturę. Przy doborze gatunków i odmian roślin wzięto pod uwagę takie cechy jak: termin kwitnienia, wysokość i szerokość docelowa, pokrój, kolor liści, kwiatów i owoców, wymagania (glebowe, mrozoodpornościowe, stanowiskowe, warunki uprawy, odporność na choroby) oraz wygląd roślin o każdej porze roku (niektóre są zimozielone). Większość projektowanych roślin łatwo regeneruje się po uszkodzeniach. Gatunki drzew liściastych dobrane są tak by mogły stanowić pewną alternatywę dla ekranów dźwiękochłonnych, łącząc w sobie funkcję ochrony wizualnej i akustycznej z rolą filtrowania powietrza – poprawiając w ten sposób warunki osłanianych miejsc.

Organizacja ruchu wokół i sąsiedztwie placu
Na samym placu Wolności oraz okalających i sąsiadujących ulicach, oprócz wyglądu zmieni się także organizacja ruchu.

• ul. Hipoteczna – pas jezdni na odcinku od ul. Sienkiewicza do Placu Wolności zostanie zawężony, poszerzone zostaną chodniki oraz utworzone przestrzenie charakterystyczne dla woonerfów, nadal obowiązywał będzie ruch jednokierunkowy w stronę placu Wolności;
• ul. Mickiewicza – możliwość wjazdu od strony ul. Hipotecznej
• ul. Słowackiego – szerokość pasa ruchu pozostanie bez zmian, nadal obowiązywał będzie ruch jednokierunkowy w stronę ul. Seminaryjskiej;
• ul. Głowackiego – wprowadzony będzie charakter woonerfu oraz ruch jednokierunkowy, który odbywał będzie się od ulicy Żeromskiego w kierunku Placu Wolności, przy wjeździe na plac obowiązywał będzie nakaz skrętu w lewo, w kierunku ul. Śniadeckich, a następnie w prawo w kierunku ul. Słowackiego;
• ul. Śniadeckich – pozostanie ulicą jednokierunkową w stronę placu Wolności; przy wjeździe na plac obowiązywał będzie nakaz skrętu w lewo, w stronę ul. Słowackiego;
• ul. Ewangelicka - zamknięcie możliwości przejazdu od ulicy Ewangelickiej przez plac Moniuszki;
• plac Wolności:
  - północna krawędź – wprowadzenie zakazu wjazdu z wyjątkiem: służb miejskich, rowerów, dojazdu mieszkańców do swoich posesji, posiadających zgodę Prezydenta Miasta, autobusów grup zorganizowanych i zaopatrzenia w godzinach 6:00 - 12:00.,
  - zachodnia krawędź – bez zmian, ruch jednokierunkowy od wjazdu z ul. Hipotecznej w stronę ul. Słowackiego,
  - południowa krawędź – ruch jednokierunkowy od ul. Śniadeckich w kierunku wyjazdu ul. Słowackiego,
  - wschodnia krawędź – na odcinku od wjazdu z ul. Głowackiego w kierunku ul. Ewangelickiej wprowadzony będzie zakaz wjazdu z wyjątkiem: służb miejskich, rowerów, dojazdu mieszkańców do swoich posesji, posiadających zgodę Prezydenta Miasta, autobusów grup zorganizowanych i zaopatrzenia w godzinach 6:00 - 12:00.,; na odcinku od wyjazdu z ul. Głowackiego w stronę wyjazdu z ul. Śniadeckich ruch jednokierunkowy w stronę ul. Śniadeckich.

• pocztą na adres: Miejski Zarząd Dróg w Kielcach, ul. Prendowskiej 7, 25-395 Kielce,
• e-mailem: Ten adres email jest ukrywany przed spamerami, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce, by go zobaczyć ,
• e-puap’em (https://www.mzd.kielce.pl/),
• e-doręczeniem.

Uwagi do koncepcji będzie można składać także podczas zaplanowanych spotkań otwartych, które odbędą się:
- poniedziałek 3 lutego 2025 r. godz. 16:00, Muzeum Zabawek i Zabawy
- sobota 8 lutego 2025 r. godz. 11:00, Plac Wolności (spotkanie połączone z warsztatami dla dzieci).